دوره 4، شماره 3 - ( پاییز 1402 )
جلد 4 شماره 3 صفحات 34-21 |
برگشت به فهرست نسخه ها
استادیار گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران
چکیده: (1411 مشاهده)
دمای هوا به عنوان یکی از مهمترین معیارهای تشخیص نوسان‌ها یا تغییرات در دستگاه اقلیم محسوب می‌شود که با اتخاذ ساختاری خودمتشابه در مقیاس‌های زمانی چندگانه، به صورت یک پدیده فرکتالی نمایان می‌شود؛ بنابراین سیگنال دما از یک ساختار پیچیده و غیرخطی برخوردار بوده که رفتار بسیار پیچیده‌ایی را در افق‌های زمانی مختلف نشان می‌دهد. در این مطالعه، ماهیت دینامیکی سری زمانی دمای روزانه (1329-1401) ایستگاه سینوپتیک خرم‌آباد با استفاده از تحلیل دامنه ـ مقیاس هرست (R/S) و تحلیل نوسان‌های روندزدایی شده (DFA2) شناسایی شد. نتایج حاصل از (R/S) نشان می‌دهد که نوسان‌های سینوسی با مقیاس‌های سالانه و فصلی در سری زمانی دمای هوا وجود دارند. همچنین سه نقطه تقاطع در سیگنال نوسان‌های دما شناسای شدند که این نوسان‌ها در پیرامون این نقاط از روند و ساختارهای متفاوتی برخوردارند. از سویی، نتایج DFA2 مشخص کرد که نمایه مقیاسی و همبستگی سری زمانی به سبب وجود روندهای فصلی دستخوش تغییر شده‌اند. در این خصوص روندزدایی فصلی داده‌ها مشخص کرد که تابع نوسان متناسب با افزایش مقیاس زمانی افزایش پیدا می‌کند که این فرایند دلالت بر ماهیت فرکتالی سیگنال دما دارد. همچنین نمایه هرست به مقدار 77/0 بدست آمد که دلالت بر وجود همبستگی و حافظه بلندمدت در سیگنال روزانه دمای هوای خرم‌آباد دارد.
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |