دوره 3، شماره 4 - ( زمستان 1401 )
جلد 3 شماره 4 صفحات 18-1 |
برگشت به فهرست نسخه ها
1- استاد گروه جغرافیا، دانشکده جغرافیا و برنامه ریزی علوم محیطی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران ، t.tavousi@gep.usb.ac.ir
2- دانشجوی دکتری گروه جغرافیا، دانشکده جغرافیا و برنامه ریزی علوم محیطی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران
2- دانشجوی دکتری گروه جغرافیا، دانشکده جغرافیا و برنامه ریزی علوم محیطی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران
چکیده: (2426 مشاهده)
هدف این پژوهش، بررسی توزیع فراوانی ماهانه، فصلی و سالانه وارونگی دما در لایه مرزی هوای شهر شیراز است. در این راستا، دادههای رادیوسوند ساعت 5/3 محلی در بازه 1394-1380 خورشیدی (5478 روز) از تارنمای دانشگاه وایومینگ برداشت شد. ارتفاع ایستگاه هواشناسی شیراز (1491 متر از سطح دریا)، به عنوان سطح پایه وارونگی لایه مرزی هوا تعیین شد و سقف لایه وارونگی نیز تا سطح ژئوپتانسیل متر 700 هکتوپاسکال (به طور میانگین حدود 5/1 کیلومتر از لایه زیرین هوای فراز سطح محل) به عنوان فضای مورد مطالعه انتخاب شد. یافته ها نشان داد که مهر و آبان بیشترین و تیرماه کمترین فراوانی روزهای وارونگی را دارند. بر این پایه، فصول پاییز، زمستان، بهار و تابستان به ترتیب بیشترین روزهای وارونگی داشتند. یافته ها در مقیاس سالانه بیانگر روند فراوانی روزهای وارونگی افزایشی بود. به طوری که افزایش میانگین ماهانه فراوانی روزهای وارونگی دمای هوا در 5 سال سوم (1394-1390) نسبت به 5 سال دوم (1389-1385)، حدود دو برابر مقدار 5 سال دوم نسبت به 5 سال نخست (1384-1380) بود. میانگین بلندمدت سالانه نیز نشان داد که در 73 درصد از روزهای سال (267 روز)، شهر شیراز با پدیده وارونگی روبرو بود. شدیدترین وارونگیهای دما در لایه مرزی هوا در دی ماه رخ داده است، این موضوع به روشنی گویای نقش سرمایش شبانه در تشدید وارونگی دمای لایه مرزی هوا می¬بااشد. بر پایه ریتم تغییرات شاخص (ONI)، نتایج نشان داد که بیشترین فراوانی روزهای همراه با وارونگی دما در شهر شیراز با فاز سرد انسو (لانینا) همسو است. به طور کلی، بیش از 59 درصد فراوانی روزهای همراه با وارونگی دما همزمان با فاز سرد (لانینا) رخ داده است.
فهرست منابع
1. Alijani, B., & Najafi Nik Z. (2009). Investigation of synoptic inverting patterns in Mashhad using factor analysis, geography and regional development, 7(12), 1-12. (in persian).
2. Allahyari, S., Assadi, S., & Esmaily, H. (2014). Assessment of air pollution condition and comparison of different areas of Mashhad in winter 2011. Journal of North Khorasan University of Medical Sciences, 6(1), 7-16. (in persian)
3. Azimi, F. (2008). Evaluation temperature inversion on the Ahvaz air pollution process. Territory, 5(19), 105-112. (in persian)
4. Bei, N., Li, G., Huang, R. J., Cao, J., Meng, N., Feng, T., ... & Molina, L. T. (2016). Typical synoptic situations and their impacts on the wintertime air pollution in the Guanzhong basin, China. Atmospheric Chemistry and Physics, 16(11), 7373-7387.
5. Ensafi Moghadam, T. (1993). Investigation of air pollution in Tehran in relation to the stability and inversion of atmospheric temperature (inversion), master's thesis, Tarbiat Modares University. (in persian)
6. Fakhari Zadeh Shirazi, E., Nazem Sadat, M. J., Haghighat, M., Kamgar Haghighi, A. A. (2015). Estimation of vertical profile of atmospheric temperature in Shiraz using radiowave data: temperature and precipitation correlation, Nivar Magazine, 39(90-91), 63-76. (in persian)
7. Frey, C. M., & Kuenzer, C. (2015). Analysing a 13 years MODIS land surface temperature time series in the Mekong Basin. Remote sensing time series: Revealing land surface dynamics, 119-140.
8. Hedayat, P. (2002). Synoptic investigation of inversions of Tehran city and its role on air pollution and heart and lung patients, master's thesis, Shahid Beheshti University. (in persian)
9. Hossein Abadi, N., Tavousi, T., Mofidi, A., & Khosravi, M. (2019). A comparative study on the trend of temperature inversions in Iranian metropolises; Tehran, Mashhad and Tabriz. Physical Geography Research Quarterly, 51(4), 693-713. (in persian)
10. http://weather.uwyo.edu/upperair/sounding.html. https://www.amar.org.ir.
11. Iacobellis, S. F., Norris, J. R., Kanamitsu, M., Tyree, M., & Cayan, D. C. (2009). Climate variability and California low-level temperature inversions. California Climate Change Center, 48.
12. Jahanbakhsh Asl, S., & Roshani, R. (2014). Investigating the synoptic patterns of very severe temperature inversion conditions in Tabriz, Journal of Geography and planning, 18(48): 81-96. (in persian)
13. Kandalgaonkar, S. S., Kulkarni, J. R., Tinmaker, M. I. R., & Kulkarni, M. K. (2010). Land‐ocean contrasts in lightning activity over the Indian region. International Journal of Climatology: A Journal of the Royal Meteorological Society, 30(1), 137-145.
14. Karam-Pour, M., Saligheh, M., Tulabinejad, M., Zarei Choghabelki, Z. (2016). "Investigation of air pollution in Tehran using Hafter's critical inversion method", Spatial Analysis of Environmental Hazards, 3(1), 51-64. (in persian)
15. Karimi M., & Derakhshan H. (2005). Investigation of temperature inversion (inverting) in Isfahan, 12th conference of geophysics, Tehran, Geological Survey. (in Persian)
16. Kulkarni, M. K., Revadekar, J. V., & Varikoden, H. (2013). About the variability in thunderstorm and rainfall activity over India and its association with El Niño and La Niña. Natural hazards, 69, 2005-2019.
17. Lashkari, H. & Hedayat, P. (2006). "Analysis of the synoptic pattern of severe inversions in Tehran", Geographical Research, 38(56), 65-82. (in persian)
18. Li, Y., Yan, J., & Sui, X. (2012). Tropospheric temperature inversion over central China. Atmospheric research, 116, 105-115.
19. Momeni M. (2012). The role of geographical conditions in metropolitan area of Isfahan, Fifth International Congress of Islamic Geographers, Tabriz, Tabriz University. (in Persian)
20. Omidvar K., Mandangi M., Haghighat Zaybari S. M. (2013). Analysis of the patterns of contaminated Fur days in suspended particles in Shiraz, geography and environmental studies, 2(5), 49-62. (in persian)
21. Omidvar, K. (2018). Air Pollution and Atmospheric chemistry, Yazd University Publication. (in persian)
22. Panahi, A. (2016). A survey on the synoptic patterns based on critical periods of air pollution in severe inversions of Tabriz, Iran. Physical Geography Research Quarterly, 48(4), 607-625. (in persian)
23. Ren, W., Tian, H., Chen, G., Liu, M., Zhang, C., Chappelka, A. H., & Pan, S. (2007). Influence of ozone pollution and climate variability on net primary productivity and carbon storage in China's grassland ecosystems from 1961 to 2000. Environmental Pollution, 149(3), 327-335.
24. Roshani, R. (2011). Investigation of the effect of high pressure on the occurrence of extremely intense inverters and the persistence of contaminations in Tabriz in 2008, National Conference on Climate Change and its Impact on Agriculture and Environment, Urmia, Agricultural and Natural Resources Research Center of West Azarbaijan Province. (in persian)
25. Sátori, G., Williams, E., & Lemperger, I. (2009). Variability of global lightning activity on the ENSO time scale. Atmospheric Research, 91(2-4), 500-507.
26. Schmugge, T., French, A., Ritchie, J. C., Rango, A., & Pelgrum, H. (2002). Temperature and emissivity separation from multispectral thermal infrared observations. Remote sensing of environment, 79(2-3), 189-198.
27. Sobrino, J. A., Jiménez-Muñoz, J. C., & Paolini, L. (2004). Land surface temperature retrieval from LANDSAT TM 5. Remote Sensing of environment, 90(4), 434-440.
28. Talebzadeh, M. (2014). The role of inverting on air pollution in Ahvaz, the first national conference on urban planning, urban management and sustainable development, Tehran, Iranian Institute of Architecture, Iran. (in Persian)
29. Tavousi, T. (2018). Physical climatology, Sistan and Baluchestan University Publication. (in persian)
30. Tavousi T., & Hossein Abadi N. (2017). Evaluation of inversion indices of the temperature of the air temperature of the Tehran city, Journal of Geographical Research, 32 (2), 120-132. (in persian)
31. Wan, Z., Zhang, Y., Zhang, Q., & Li, Z. L. (2002). Validation of the land-surface temperature products retrieved from Terra Moderate Resolution Imaging Spectroradiometer data. Remote sensing of Environment, 83(1-2), 163-180.
32. Yavari, H. & Saligheh, M. (2011). "Levels of inversion in the pollution of Tehran city", Journal of Applied Research of Geographical Sciences, No. 20, 89-105. (in persian)
33. Zeng, S., & Zhang, Y. (2017). The effect of meteorological elements on continuing heavy air pollution: A case study in the Chengdu area during the 2014 spring festival. Atmosphere, 8(4), 7
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |