دوره 1، شماره 3 - ( پاییز 1399 )                   جلد 1 شماره 3 صفحات 17-1 | برگشت به فهرست نسخه ها


XML English Abstract Print


1- کارشناس ارشد گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران.
2- استادیار گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران. ، khodayari.h@lu.ac.ir
3- استادیار گروه مهندسی منابع طبیعی و آبخیزداری، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران.
چکیده:   (2424 مشاهده)
متغیرهای زیست ­اقلیمی، یکی از مهم ­ترین متغیرهای محیطی می ­باشند که در تهیه نقشه و مدل­ سازی پراکنش گونه­ ها جهت مدیریت و حفاظت پوشش گیاهی و کشت گونه ­ها مورد استفاده قرار می­ گیرند. در این تحقیق به منظور تهیه نقشه­ های زیست­اقلیمی، با استفاده از روش­ های زمین­ آمار (کریجینگ و کوکریجینگ) و مدل رگرسیون خطی چندگانه داده­ های بلند­مدت اقلیمی 49 ایستگاه هواشناسی از سال 1331 تا 1396 برای استخراج 19 متغیر زیست ­اقلیمی در استان لرستان مورد بررسی قرار گرفت. برای انتخاب بهترین مدل درون­یابی از نسبت همبستگی استفاده شد. همچنین برای ارزیابی و صحت روش درون ­یابی از ارزیابی متقابل استفاده گردید. جهت انتخاب بهترین روش درون­یابی از دو شاخص ریشه میانگین مربعات خطا (RMSE) و ریشه دوم میانگین استاندارد شده خطا (RMSSE) استفاده شد. براساس نتایج بدلیل خطای کمتر مقادیر ریشه میانگین مربعات خطا و ریشه دوم میانگین استاندارد شده خطا روش کریجینگ برای Bio4، Bio5، Bio7، Bio12، Bio13، Bio15، Bio16، Bio17، Bio18، روش کوکریجینگ برای Bio1، Bio2، Bio3، Bio6، Bio8، Bio9، Bio10 و Bio11 و روش رگرسیون خطی چندگانه برای Bio19 به عنوان بهترین روش درون­ یابی برای رسم نقشه ­های زیست ­اقلیمی بدست آمد. براساس نتایج این پژوهش استفاده از متغیر کمکی ارتفاع، عوامل جغرافیایی و اقلیمی می ­تواند دقت ارزیابی روش­ های درون ­یابی را افزایش دهد و در ایجاد نقشه ­های دقیق متغیرهای زیست­ اقلیمی جهت مدل ­سازی پراکنش گونه­ ای استفاده شود.
متن کامل [PDF 1378 kb]   (671 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1399/7/11 | پذیرش: 1399/9/15

فهرست منابع
1. ایلدرمی، علیرضا، فرهاد قاسمی و نگار بهمنی. 1394. "ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﻘﺶ ﻋﻮاﻣﻞ اﻗﺘﺼﺎدی-اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ در ﺗﺨﺮیﺐ زیﺴﺖﺑﻮم ﺟﻨﮕﻞﻫﺎی زاﮔﺮس(ﻣﻨﻄﻘﻪ ﮐﺎﮐﺎرﺿﺎ ﻟﺮﺳﺘﺎن)"، دو ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻋﻠﻤﯽ-ﭘﮋوﻫﺸﯽ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﺣﻤﺎیﺖ و ﺣﻔﺎﻇﺖ ﺟﻨﮕﻠﻬﺎ و ﻣﺮاﺗﻊ ایﺮان، شماره 2، صص 149-140.
2. پروانه، ایرج. 1388. "تیپولوژی و برآورد کمی بذر بلوط ایرانی در تیپ‌های مختلف جنگل‌های زاگرس"، پایان نامه کارشناسی ارشد در رشته جنگل‌شناسی و اکولوژی جنگل، دانشگاه تهران،101 صفحه.
3. ترنیان، فرج الله، حسین آذرنیوند، راضیه یزدانپرست، محمدعلی زارع چاهوکی، محمد جعفری و سانیل کومار. 1396. "ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻬﻤﺘﺮیﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ ﭘﺮاﮐﻨﺶ ﮔﻮﻧﻪ Daphne mucronata Royle. و مدل سازی رویشگاه‌های پتانسیل آن". نشریه علمی-پژوهشی مرتع، شماره 2، صص 193-179.
4. ثقفیان، بهرام، هما رزمخواه و باقر قرمزچشمه. 1390. بررسی تغییرات منطقه‌ای بارش سالانه با کاربرد روش‌های زمین‌آمار (مطالعه-ی موردی: استان فارس)، مجله‌ی مهندسی منابع آب، 38-29.
5. جعفری، علی، روح الله میرزایی و رسول زمانی احمد محمودی. 1395. "ﻣﺪلﺳﺎزی ﭘﺮاﮐﻨﺶ ﻗﻮچ و ﻣﯿﺶ اﺻﻔﻬﺎن در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﺷﺪه ﺗﻨﮓ ﺻﯿﺎد ﺑﺮاﺳﺎس ﺑﻬﺒﻮد اریﺐ دادهﻫﺎی ﺣﻀﻮر و اﻧﺘﺨﺎب ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎی ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺣﺪاﮐﺜﺮ آﻧﺘﺮوﭘﯽ"، بوم‌شناسی کاربردی، شماره 15، صص 48-39.
6. خسروی، رسول، محمودرضا همامی و منصوره ملکیان. 1393. "مقایسه روش‌های زمین آمار به منظور تعیین بهترین روش درون‌یابی داده‌های زیست‌اقلیمی در مدل‌سازی پراکنش گونه‌های جانوری در مرکز ایران"، بوم‌شناسی کاربردی، شماره 8، صص 67-55.
7. خسروی، یونس و اسماعیل عباسی. 1395. "تحلیل فضایی داده های محیطی با زمین آمار"، نشر آذر کلک زنجان، 280 صفحه.
8. خلاصی اهوازی، لیلا، محمدعلی زارع چاهوکی و سید زین‌العادین حسینی. 1394. "مدل‌سازی پراکنش جغرافیایی رویشگاه گونه-های Artemisia aucheri و Artemisia sieberi براساس روش‌های مبتنی بر حضور (MaxEnt و ENFA)"، مجله تحقیقات منابع تجدید شونده، شماره 1، صص 73-57.
9. صادقی راد، روح الله، علی‌محمدآخوند علی، فریدون رادمنش، حیدر زارعی و محمدرضا گلابی. 1394. "ارزیابی روش‌های میان-یابی فضایی در توزیع مکانی بارش سالانه (مطالعه موردی: حوضه مارون)". نشریه پژوهش های کاربردی علوم آب. شماره 1، صص 1-12.
10. عساکره، حسین. 1387. "کاربرد روش کریجینگ در میان‌یابی بارش مطالعه موردی: میان ‌ابی بارش 26/12/1376 در ایران زمین". جغرافیا و توسعه، شماره 12، صص 42-25.
11. فاطمی قیری، سارا، و حجت‌الله یزدان پناه. 1391. "ارزیابی روش‌های مختلف میان‌یابی به منظور برآورد داده‌های بارش استان اصفهان". فصلنامه علمی-پژوهشی فضای جغرافیایی. شماره12، صص 63-46.
12. فتحی زاده، حسن، حاجی کریمی و مهدی تازه. 1393. "بررسی الگوریتم های مختلف زمین آماری جهت پهنه بندی بارش سالانه استان ایلام". نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، شماره 35، صص 154-139.
13. کاظمی، حسین، خلیل قربانی. 1394. "ارزیابی روش‌های مختلف درون‌یابی به منظور تخمین و پهنه‌بندی متغیرهای بارش در اراضی کشاورزی شهرستان آق‌قلا جهت کشت دیم غلات پاییزه"، نشریه پژوهش‌های حفاظت آب و خاک، شماره 4، صص 23-1.
14. گلشن، محمد، پیام ابراهیمی، اباذر اسمعلی عوری. 1394. "انتخاب بهترین روش میان‌یابی برای پهنه‌بندی متوسط دمای سالانه ایران"، جغرافیا و پایداری محیط، شماره 14، صص 71-57.
15. مهدوی، محمد، ابراهیم حسینی چگینی، محمدحسین مهدیان، و سیما رحیمی بندرآبادی. 1383. "مقایسه روش‌های زمین‌آمار در برآورد توزیع مکانی بارش سالانه در مناطق خشک و نیمه‌خشک جنوب‌شرقی ایران"، مجله منابع طبیعی ایران، شماره 2، صص 17-1.
16. نادری، فاطمه، پروانه نژادسبزی و بهرام رسولیان. 1388. "ﺑﺮرﺳﯽ ﻋﺮﺿﻪ و ﻣﺼﺮف ﮔﯿﺎﻫﺎن دارویﯽ ﻣﻮﺟﻮد در ﻋﻄﺎری‌های استان لرستان در سال 1387". ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻋﻠﻤﯽ ـ ﭘﮋوﻫﺸﯽ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﮑﯽ ﻟﺮﺳﺘﺎن، شماره 5، صص 63-57.
17. نادی، مهدی، مژده جامعی، جواد بذرافشان، سمیه جنت‌رستمی. 1391. "ارزیابی روش‌های مختلف درون‌یابی داده‌های بارندگی ماهانه و سالانه (مطالعه موردی: استان خوزستان)". پژوهش‌های جغرافیای طبیعی، شماره 4، صص 130-117.
18. Ahmed, K., Shahid, S., Harum, S.B. 2014. “Spatial interpolation of climatic variables in a predominantly arid region with complex topography”. Environment Systems and Decisions. 34: 555-563.
19. Attorre, F, Alfo M, De Sanctis M, Francesconi F, Bruno, F. 2007. “Comparison of interpolation methods for mapping climatic and bioclimatic variables atregionalscale”. Int J Climatol, 27:1825–1843.
20. Aznar, J.C., Gloaguen, E., Tapsoba, D., Hachem, S., Caya, D., B´egin, Y. 2013. “Interpolation of monthly mean temperatures using cokriging in spherical coordinates”. INTERNATIONAL JOURNAL OF CLIMATOLOGY, 33: 758-769.
21. Bo, S., Shenglu, Z., Qiguo, Z. 2003. “Evaluation of spatial and temporal changes of soil quality based on geostatistical analysis in the hill region of subtropical China”. Geoderma, 115(1-2): 85-99.
22. Bostan, P.A., Heuvelink, G.B.M. Akyurek, S.Z. 2012. “Comparison of regression and kriging techniques for mapping the average annual precipitation of Turkey”. International Journal of Applied Earth Observation and Geoinformation, 19: 115-126.
23. Cambardella, C. A., Moorman, T. B., Novak, J. M., Parkin, T. B., Karlen, D. L., Turco, R. F., Konopka, A. E. 1994. “Field-scale variability of soil properties in central Iowa soils”. Soil Science Society America Journal, 58(5): 1501-1511.
24. Chang, T.L. 1991. “Investigation of precipitation droughts by use of Kriging method”. Drai. Engng, 117(6): 935- 943.
25. Cressie, N.A.C. 1993. “Statistics for spatial data”. John Willy and Sons, Inc., New York, 900 p.
26. Diodato, N. 2005. “THE INFLUENCE OF TOPOGRAPHIC CO-VARIABLES ON THE SPATIAL VARIABILITY OF PRECIPITATION OVER SMALL REGIONS OF COMPLEX TERRAIN”. INTERNATIONAL JOURNAL OF CLIMATOLOGY, 25: 351–363.
27. Elith J., Graham, C., Anderson, R., Dudik, M., Ferrier, S., Guisan, A., Hijmans, R., Huettmann, F., Leathwick, J., Lehmann, A., Li, J., Lohmann, L., Loiselle, B., Manion, G., Moritz, C., Nakamura, M., Nakazawa, Y., Overton, J., Peterson, A., Phillips, S., Richardson, K., Scachetti Pereira, R., Schapire, R., Soberon, J., Williams, S., Wisz, M., Zimmermann, N. 2006. “Novel methods improve prediction of species’ distribution from occurrence data”. Ecography, 29: 129-151.
28. Fick, S.E., Hijmans, R.J. 2017. “WorldClim 2: new 1-km spatial resolution climate surfaces for global land areas”. INTERNATIONAL JOURNAL OF CLIMATOLOGY.
29. Hijmans, R. J., Cameron, S.E., Parra, J.L., Jones, P.G., Jarvis, A. 2005. “Very high resolution interpolated climate surfaces for global land areas”. Int. J. Climatol, 25: 1965–1978.
30. Hirzel, A.H., Guisan, A. 2002. “Which is the optimal sampling strategy for habitat suitability modelling”. Ecological Modelling, 157(2–3): 331–341.
31. Hu, J., Jiang, Z. 2010. “Predicting the potential distribution of the endangered Przewalski’s gazelle”. Journal of Zoology, 282: 54–63.
32. Hudson, G., Wackernagel, H. 1994. “MAPPING TEMPERATURE USING KRIGING WITH EXTERNAL DRIFT: THEORY AND AN EXAMPLE FROM SCOTLAND”. INTERNATIONAL JOURNAL OF CLIMATOLOGY, 14: 77-91
33. Li, J., Heap, A.D. 2011. “A review of comparative studies of spatial interpolation methods in environmental sciences: performance and impact factors”. Ecol Informatics, 6: 228–241.
34. Mirzaei, J. 2012. “The causes of forest degradation and the solution Strategies to deal with them. The first national conference of strategies to obtain of sustainable development”. State Ministry-Tehran.
35. Navid, MAI., Niloy, NH. 2018. “Multiple Linear Regressions for Predicting Rainfall for Bangladesh”. Communications, 6(1): 1-4.
36. O’Donnell, M.S., Ignizio, D.A. 2012. “Bioclimatic predictors for supporting ecological applications in the conterminous United States: U.S”. Geological Survey Data Series, 691, 10 p.
37. Padalia, H., Srivastava, V., Kushvaha, S. 2014. “Modeling potential invasion range of alien invasive species, Hyptis suaveolens (L.) Poit. in India: Comparison of MaxEnt and GARP”. Ecological Informatics, 22: 36-43.
38. Phillips, S.J., Anderson, R.P., Schapire, R.E. 2006. “Maximum entropy modeling of species geographic distributions”. Ecological Modelling, 190: 231–259.
39. Rogelis, M. C., Werner, M. G. F. 2013. “Spatial Interpolation for Real-Time Rainfall Field Estimation in Areas with Complex Topography”. Journal of Hydrometeorology, 14:1, 85-104.
40. Stockwell, D., Peters, D. 1999. “The GARP modelling system: problems and solutions to automated spatial prediction”. International Journal of Geographical Information Science, 13(2): 143–158.
41. Vicente-Serrano, S.M., Saz-Sanchez, M.A., Cuadrat, J.M. 2003. “Comparative analysis of interpolation methods in the middle Ebro valley (Spain): application to annual precipitation and temperature”. Climate Res, 24: 2. 161-180.
42. Wang, H., Liu, D., Munroe, D., Cao, K., Biermann, C. 2016. “Study on selecting sensitive environmental variables in modelling species spatial distribution”. ANNALS OF GIS, 22(1): 57-69.
43. Wu, W., Zhang, Q., Song, J., Li, X., Xie, C., Hu, Z. 2018. “ECOLOGICAL CHARACTERISTICS AND SUITABILITY EVALUATION OF FRITILLARIA CIRRHOSA D. DON BASED ON MAXENT MODEL”. African Journal of Traditional, Complementary and Alternative Medicines, 15 (1): 158-167.

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.