منوچهر آقایی هشجین، نصرالله مولایی هشجین، عیسی پوررمضان،
دوره ۴، شماره ۲ - ( تابستان ۱۴۰۲ )
چکیده
توسعه روستایی بخشی از برنامههای توسعه در هر کشوری محسوب میشود که در جهت دگرگون سازی ساختار جامعه روستایی به کار می رود و میتواند عاملی مهم در بهبود شرایط زندگی افراد، بالاخص قشر کم درآمد روستا و خودکفایی آنها محسوب گردد. با توجه به اهمیت موضوع این پژوهش با هدف شناسایی و تحلیل عوامل بازدارنده توسعه روستایی به دنبال ارائه راهکارهای مناسب در زمینه دستیابی به توسعه روستایی می باشد. جامعه آماری پژوهش کلیه سکونتگاههای روستایی شهرستان خلخال(۱۵۰ روستا) واقع در سه بخش خورش رستم، شاهرود و مرکزی می باشد که تمام شماری شده است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده و با کمک ابزار پرسشنامه اطلاعات در پنج بعد محیطی-اکولوژیک، اجتماعی-فرهنگی، اقتصادی، کالبدی-فضایی و مدیتی-نهادی جمع آوری و به کمک شیوه SWOT تحلیل شده است. نتایج نشان داد، ۳۴ عامل بازدارنده توسعه روستایی در روستاهای شهرستان خلخال شناسایی شد، که این عوامل بر اساس درجه اهمیت سطح بندی شده و نتایج نشان داد، ۶ عامل در سطح یک، ۵ عامل در سطح دو، ۷ عامل در سطح سه و ۱۶ عامل در سطح چهار اهمیت قرار دارند، در ادامه نیز به کمک ماتریس کمی برنامهریزی استراتژیک مشخص شد، عواملی از جمله: شناسایی دقیق منابع گردشگری، جلوگیری از مهاجر فرستی ، کاهش بیکاری و بویژه بیکاری فصلی در سطح شهرستان از مهمترین عواملی هستند که تمرکز بر آنها و تلاش برای محو و یا کمرنگ کردن آنها امکان حصول به توسعه روستایی در محدوده مورد مطالعه را تسریع می بخشد.
رحیمعلی محمدنژاد، نصرالله مولایی هشجین، عیسی پوررمضان،
دوره ۴، شماره ۴ - ( زمستان ۱۴۰۲ )
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش اشتغال و افزایش درآمد بر ماندگاری جمعیت در نواحی روستایی شهرستان رشت انجام شده است. پژوهش حاضر، از نظر هدف، کاربردی و دارای ماهیت تحلیلی و از نظر روش در گروه پژوهش کمی قرار دارد. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات نیز از نرمافزار SPSS استفاده شد. جامعهی آماری در این پژوهش ساکنان روستاهای شهرستان رشت که بر اساس نمونهگیری تصادفی تعداد ۳۷۸ نفر به عنوان جامعه نمونه تعیین شدند. نتایج نشان داد، میزان ماندگاری جمعیت با مقدار میانگینهای به دست آمده (پایینتر از حد متوسط عدد ۳)، با سطح معناداری ۰۰۰/۰، در روستاهای شهرستان رشت کم و نامطلوب ارزیابی شده است، در همین راستا نتایج نشان داد، بین ماندگاری جمعیت و اشتغال –افزایش درآمد در روستاها ارتباط معنادار و مثبتی وجود دارد. همچنین نتایج رگرسیون نیز نشان داد، ۹۵ درصد تغییرات متغیر وابسته (ماندگاری جمعیت)، به وسیله متغیرهای اشتغال-افزایش درآمد تبیین میگردد، و بر اساس نتایج تحلیل مسیر از بین شاخصهای اشتغال، (متنوع بودن فرصتهای شغلی در روستا)، بیشترین تاثیر را بر ماندگاری جمعیت و از بین شاخصهای افزایش درآمد، شاخص (افزایش میزان درآمد پولی)، بیشترین تاثیر را بر ماندگاری جمعیت در روستاهای شهرستان رشت را به خود اختصاص دادهاند. در نهایت نتایج آزمونهای تعقیبی (Post Hoc) و (Tukey HSD)، نشان داد، بین اشتغال –افزایش درآمد و ماندگاری جمعیت روستاها در بخشهای شهرستان رشت، تفاوت معناداری وجود ندارد.
