حسنلو لیلا، جلالیان حمید، عزیزپور فرهاد. توانسنجی ایجاد خوشه های صنعتی در قطب های کشاورزی مناطق کوهستانی (مورد مطالعه: شهرستان طارم). مطالعات جغرافیایی مناطق کوهستانی. 1401; 3 (4) :21-40
URL: http://gsma.lu.ac.ir/article-1-208-fa.html
1- دانشجوی دکتری گروه جغرافیای انسانی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.
2- دانشیار گروه جغرافیای انسانی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران. ، hamidjalalian@khu.ac.ir
3- دانشیار گروه جغرافیای انسانی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.
چکیده: (1841 مشاهده)
ایجاد و توسعه خوشههای صنعتی در قطبهای کشاورزی مناطق کوهستانی راهکاری اساسی برای غلبه بر محدودیتهای شغلی است. هدف از این پژوهش توانسنجی و اولویتبندی مکانی ایجاد خوشههای صنعتی در قطبهای کشاورزی با استفاده از روشهای سنجش از دور است که برای این هدف، شهرستان طارم به عنوان نمونه مطالعه شدهاست. پژوهش حاضر از نظر هدف از نوع کاربردی و از نظر ماهیت و روش، توصیفی-تحلیلی است. برای گردآوری اطلاعات از روشهای کتابخانهای و اسنادی، میدانی و تصاویر ماهوارهای استفاده شد. قلمرو مکانی پژوهش، محدوده شهرستان طارم در استان زنجان است. با استفاده از تصاویر ماهوارهای لندست 8، نقشههای طبقهبندی شده اراضی استخراج شد. بهمنظور شناسایی الگوی پراکنش اراضی کشاورزی به ویژه خوشههای فعالیتی، دادههای ماهوارهای با استفاده از نرمافزارهای ENVI، IDRISI SELVA و ARCGIS تحلیل فضایی شد. برای تعیین محدودههای مناسب برای خوشههای صنعتی با تأکید بر خوشههای کشاورزی از روش تحلیل لکههای داغ و آماره گتیسجی استفاده شد. بدین منظور، سه اولویت پهنهای در شهرستان طارم شناسایی شد. اولویت اول، در محدوده سکونتگاههای اصلی شهرستان طارم یعنی چورزق، آببر و گیلوان قرار گرفتهاست. برتری نسبی این پهنه بیشتر به خاطر وجود منابع انسانی این محدودهها است که امکان برنامهریزی خوشههای صنعتی-کشاورزی را با تکیه به وجود سرمایههای انسانی ممکن میسازد. اولویت دوم، عمدتاً در لایه بلافصل پهنه اول قرار دارد که به نوعی توانسته از پتانسیلهای منابع انسانی مربوط به اولویت اول، بهره گیرد. اولویت سوم، از منابع انسانی فاصله بیشتری دارد، اما سایر پتانسیلها در این مناطق، امکان گسترش خوشههای صنعتی-کشاورزی را در این محدودهها فراهم میسازد. آنچه که در بررسی این خوشهها نیز مشخص است، وجود فضاهای بیشتر در محدوده چورزق برای گسترش خوشههای صنعتی-کشاورزی است که در واقع تمرکز پتانسیلها را در محدوده بیشتری ممکن میسازد.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي دریافت: 1400/5/7 | پذیرش: 1400/6/10