دوره 1، شماره 1 - ( بهار 1399 )
جلد 1 شماره 1 صفحات 58-45 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Irani Heris S, Majidi M, Kheirolahi H. A Study of the Role of Small Towns in Spatial Organization and Regional Development (Case study: Small Towns of East Azerbaijan Province). JGSMA 2020; 1 (1) :45-58
URL: http://gsma.lu.ac.ir/article-1-36-fa.html
URL: http://gsma.lu.ac.ir/article-1-36-fa.html
ایرانی هریس صیاد، مجیدی مهدی، خیرالهی حیدر. نقش شهرهای کوچک در سازمان فضایی و توسعه منطقه ای (مورد مطالعه: استان آذربایجان شرقی). مطالعات جغرافیایی مناطق کوهستانی. 1399; 1 (1) :45-58
1- دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، گروه ژئوپلتیک، پژوهشکده امنیت ملی، دانشگاه عالی دفاع ملی، تهران، ایران. ، s.irani83@yahoo.com
2- کارشناس ارشد گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
3- کارشناس ارشد گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده علوم انسانی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2- کارشناس ارشد گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
3- کارشناس ارشد گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده علوم انسانی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
چکیده: (4592 مشاهده)
جایگاه و تأثیر سلسله مراتبی شهرهای کوچک در شبکه شهری منطقه میتواند موجب توزیع متعادل جمعیت و جلوگیری از تمرکز آن گردد. شهرهای کوچک باعث ایجاد زمینههای مختلف اقتصادی و اجتماعی در حوزه محلی شده و به تبع آن کاهش مهاجرتها و تغییر جهت آنها از نواحی و کانونهای شهری بزرگتر را در پی خواهد داشت. همچنین این شهرها با ایفای نقش بازار مرکزی حوزه نفوذ روستایی، ضمن ارائه خدمات؛ محرک مهمی در تقویت و استحکام اقتصادی نواحی روستایی پیرامون قلمداد میشوند. هدف این مقاله بررسی عملکرد شهرهای کوچک در توسعه فضایی استان آذربایجان شرقی است. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی بوده و برای بررسی نقش شهرها از مدلهای کمی استفاده شده است. مدلهای جمعیتی نشان میدهد که شهرهای کوچک استان از توان کششپذیری جمعیتی برخوردار بوده است. همچنین مدلهای اقتصادی حاکی از آن است که در بیشتر این شهرها بخش خدمات بیشترین میزان اشتغال را به خود اختصاص داده است. شهرهای کوچک استان در طی دوره 85ـ 1375 در بخش صنعت رشد نسبتاً بالایی را نشان میدهند. مدلهایی چون ضریب آنتروپی، تغییر سهم حکایت از آن دارد که بدون احتساب شهرهای کوچک روند تعادل افزایش یافته و با احتساب آنها این عدم تعادل به سوی متعادل شدن سوق پیدا میکند.
فهرست منابع
1. ایرانی‌هریس، صیاد؛ ولی شریعت‌پناهی، مجید؛ رحمانی، بیژن. 1398، "تحلیل چالش‌ها، راهکارها و ارائه مدل مطلوب جذب گردشگران خارجی (مورد مطالعه: شهر تبریز)". جغرافیا و مطالعات محیطی، 8 (31)، صص 88ـ 73.
2. ابراهیم‌زاده، عیسی؛ صحرائی جویباری، احمد، 1393، "تحلیلی بر نقش شهرهای کوچک در تمرکز زدایی و توسعه منطقه‌ای با بهره‌گیری از مدل تصمیم‌گیری چند معیاره FuzzYANP و FuzzyVIKOR مطالعه موردی: جایگاه شهر کوچک جویبار در استان مازندران"، فصلنامه برنامه‌ریزی فضایی (جغرافیا)، تابستان 93، شماره 13. صص 54ـ 37.
3. امکچی، حمیده، 1383، "شهرهای میانی و نقش آنها در چارچوب توسعه ملی"، مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران.
4. باقری، اشرف‌السادات، 1375، "نقش شهرهای میانی در توسعه ناحیه‌ای"، رساله دکتری، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، گروه جغرافیا، دانشگاه تربیت مدرس تهران.
5. حکمت‌نیا، حسن و موسوی، میرنجف، 1385،" کاربرد مدل در جغرافیا با تأکید بر برنامه‌ریزی شهری و ناحیه-ای"، انتشارات علم نوین، یزد.
6. زبردست، اسفندیار؛ رضاپور، امین، 1393، انتخاب شهر کوچک برای توسعه منطقه‌ای با استفاده از مدل فرآیند تحلیل شبکه‌ای ANP در محدوده مجموعه شهری آمل، بابل، ساری و قائمشهر، مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه‌ای، شماره 26. صص 42ـ 23.
7. زنگی آبادی، علی، حکمت‌نیا، حسن و موسوی، میرنجف، 1386، "بررسی جایگاه شهرهای میانی در سازماندهی فضایی و توسعه منطقه‌ای استان آذربایجان شرقی"، دو فصلنامه اندیشه جغرافیایی، سال اول، شماره اول، صص 65-45
8. زیاری، کرامت اله، 1384، برنامه‌ریزی کاربری اراضی شهری، انتشارات دانشگاه یزد.
9. زیاری، کرامت اله، 1389، اصول و روش‌های برنامه‌ریزی منطقه‌ای، انتشارات دانشگاه تهران.
10. زیاری، کرامت اله، تقی اقدم، جعفر، 1387، "عملکرد شهر میانی خوی در توسعه فضایی استان آذربایجان غربی"، پژوهش-های جغرافیایی، شماره 63 ، بهار 87، صص28-15
11. صفرعلی‌زاده، اسماعیل، 1385، ماکو در سلسله مراتب شهری استان آذربایجان غربی، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مرند.
12. طالب زاده، حسین، 1384، نقش شهرهای کوچک در توسعه فضایی استان آذربایجان غربی، پایان نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه تبریز.
13. عابدین درکوش، سعید، 1372، درآمدی بر اقتصاد شهری، مرکز نشر دانشگاهی، تهران.
14. فنی، زهره، 1382، " شهرهای کوچک رویکردی دیگر در توسعه منطقه‌ای"، انتشارات سازمان شهرداری‌های کشور، چاپ اول، تهران.
15. فنی، زهره، 1378، "بررسی کارکردهای شهری کوچک در توسعه منطقه‌ای (نمونه موردی: استان خوزستان)". پژوهش-های جغرافیایی، شماره47، صص49-55.
16. قدیری معصوم، مجتبی، سید علی بدری و حسنعلی فرخی سبکبار و علی قنبری نسب، 1393، "دگرگونی اقتصاد کشاورزی و شکل‌گیری پدیده روستانشینی شهری و روستاگرایی شهرستان رباط کریم"، فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، سال سوم، پیاپی 9، شماره 3، صص 81ـ 63.
17. معاونت توسعه کارآفرینی و اشتغال، 1395، "خلاصه مطالعات و اقدامات طرح توسعه کسب و کار و اشتغال پایدار (تکاپو) استان آذربایجان شرقی"، دبیر خانه طرح تکاپو ـ امید بنام وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی.
18. مرکز آمار ایران، 1375، "نتایج تفصیلی استان آذربایجان شرقی"، سرشماری نفوس و مسکن 1375، سازمان برنامه و بودجه، تهران.
19. مرکز آمار ایران، 1385، "نتایج تفصیلی استان آذربایجان شرقی"، سرشماری نفوس و مسکن 1385، سازمان برنامه و بودجه، تهران.
20. میکانیکی، جواد؛ پیراهش، نیره سادات؛ وفایی فرد، مهدی، 1398، "شهرهای کوچک و توسعه پایدار سکونتگاه‌های پیرامونی کورد: شهر خوسف"، فصلنامه توسعه فضاهای پیراشهری، بهار و تابستان 1398، سال اول، شماره 1. صص 28ـ 19.
21. نصیری، اسـماعیل، 1390، "تحلیلی بر دلایل مهاجر فرستی شهرهای کوچک (مطالعه موردی، شهر قیـدار)"، نشریه مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه‌ای، سال سوم، شماره یازدهم، صص .130-119.
22. نوری، هدایت الله زمان آبادی؛ سید حسن، حسینی ابری؛ خادمی، حسین. 1388 "نقش شهرهای کوچک در تعادل بخشی نظام سکونتگاهی روستایی استان یزد"، جغرافیا و توسعه، شماره ۱۳، صص ۶۱-۷۷.
23. Bhishna Nanda Bajracharya, 1995. "Promoting Small Towns for Rural Development: A View from Nepal", Asia- Pacific Population Journal, Vol. 10, No. 2, June 1995, pp. 27-50, www.unescap.org/appj.asp
24. Tasi, Yu. Hsin, 2005, "Quantifying Urban form Compactness Versus Sprawl", Urban Studies, Vol. 42, No. 1, 141–161
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
