دوره 1، شماره 1 - ( بهار 1399 )
جلد 1 شماره 1 صفحات 78-59 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Valaei M, Abdollahi A, Mohammadi Ghazijahani H. Investigating the Role of Livestock Producers in Environmental Degradation in Mountainous Areas (Case study: Baruq District, Miandoab County). JGSMA 2020; 1 (1) :59-78
URL: http://gsma.lu.ac.ir/article-1-37-fa.html
URL: http://gsma.lu.ac.ir/article-1-37-fa.html
ولائی محمد، عبدالهی عبدالله، محمدی قاضیجهانی حسین. نقش دامداران در تخریب محیط زیست مناطق کوهستانی (مورد مطالعه: دهستان باروق، شهرستان میاندوآب). مطالعات جغرافیایی مناطق کوهستانی. 1399; 1 (1) :59-78
1- دانش آموخته دکتری گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران ، valaei1365@gmail.com
2- استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه پیام نور واحد میاندوآب، میاندوآب، ایران
3- کارشناس ارشد گروه برنامه ریزی شهری، دانشکده هنر، واحد مرند، دانشگاه آزاد اسلامی، مرند، ایران
2- استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه پیام نور واحد میاندوآب، میاندوآب، ایران
3- کارشناس ارشد گروه برنامه ریزی شهری، دانشکده هنر، واحد مرند، دانشگاه آزاد اسلامی، مرند، ایران
چکیده: (4215 مشاهده)
امروزه انسان بهواسطه فشار بر منابع محیطی و بهرهبرداری غیراصولی و ناپایدار از آن موجب تشدید تخریب محیطزیست میشود که نه تنها مانع از تحقق توسعهپایدار خواهد شد، بلکه آینده حیات را در زمین در معرض خطر نابودی قرار میدهد. هدف از تحقیق حاضر بررسی اثرات فعالیتهای دامداران روستایی در تخریب محیطزیست مناطق کوهستانی پیراشهری میباشد. تحقیق حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت و روش توصیفی-تحلیلی و جهت جمعآوری اطلاعات از مطالعات اسنادی و پیمایش میدانی استفاده شده است. جامعهآماری تحقیق نیز شامل خانوارهای روستایی دارای دامداری (دام سبک) در دهستان باروق میاندوآب که در 15 کیلومتری شهر باروق قرار گرفتهاند، میباشد. از میان روستاهای این دهستان تعداد 20 روستا در بافر 15 کیلومتری شهر باروق قرار گرفتند که طبق سرشماری سال 1395 دارای 3428 خانوار و 11575 نفر جمعیت بوده و براساس فرمول اصلاح شده کوکران تعداد 272 خانوار به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. پایایی پرسشنامه با استفاده از آزمون الفای کرونباخ 703/0 ارزیابی شد که قابلیت اعتماد بالای آن را نشان میدهد. جهت تجزیهوتحلیل دادهها و اطلاعات از آزمونهای همبستگی اسپیرمن، رگرسیون، تیتک نمونهای و تحلیل محتوای تصاویر ماهوارهای استفاده شده است. نتایج نشان داد، بین گسترش فعالیتهای دامداری بهرهبرداران و تخریب محیطزیست در ابعاد مختلف در سطح 01/0 درصد رابطه معناداری وجود دارد و فعالیتهای دامداران در شاخصهای تخریب منابع طبیعی با میزان بتای 400/0 و تخریب اراضی آبی، دیمی و باغات با بتای 366/0 بیشترین تأثیر را داشته است. چنانچه تحلیلهای فضایی با استفاده از تصاویر ماهواره لندست 8 در طی دوره 2001 الی 2019 نیز تایید کننده همین امر است. همینطور، از میان روستاهای کوهستانی پیرامون شهر باروق؛ از نظر میزان تخریب محیطزیست روستای گلسلیمانآباد با میانگین رتبهای 50/197 در رتبه اول و روستای چالخماز با میانگین رتبهای 94/183 نیز در رتبه دوم بالاترین تخریب قرار دارد.
فهرست منابع
1. احمدی، علی. حاجی‌نژاد، علی. 1389. "تخریب محیطزیست مانعی در برابر توسعه پایدار". چهارمین کنگره بین‌المللی جغرافیدانان جهان اسلام. زاهدان، 27-25 فروردین 1389.
2. اکبرزاده، عباس. طلا، حسین. منشوری، محمد. بشیری، سعید. 1388. "بررسی وضعیت مدیریت پسماندهای روستایی در روستاهای شهرستان تهران". دوازدهمین همایش ملی بهداشت محیط ایران. تهران، 14-12 آبان 1388.
3. آقایاری‌هیر، محسن. ولائی، محمد. 1396. "بررسی عوامل موثر درتخریب سکونتگاه‌های روستایی". چهارمین کنفرانس بین‌المللی برنامه‌ریزی و مدیریت. 2-3 خرداد 1396.
4. رستگار، شفق و مجاوریان، سید مجتبی. 1394. "بررسی ارزش اقتصادی تولیدات دامی در نظام دامداری سنتی متکی به عرصه مرتع (مطالعه موردی: مراتع ییلاقی هزار جریب بهشهر". نشریه مرتعداری. سال 2. شماره 2. صص 112ـ130.
5. سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری. 1391. مراتع ایران. قابل دستیابی در: www.nr-khr.ir
6. شریفی‌نیا، زهرا. مهدوی حاجیلویی، مسعود. 1390. "نقش فقر اجتماعی و اقتصاد روستایی بر تخریب محیط زیست (مطالعه موردی مرتع ممیزی شده شوررود، بخش شیب آب شهرستان زابل) »، فصلنامه پژوهش‌های جغرافیای انسانی، شماره 76، تهران: 84-67.
7. شریفی‌نیا، زهرا. مشیری، سید رحیم. حسینی، افشارعلی. 1389. "نقش فقر روستایی بر توسعه پایدار (تخریب محیطزیست: مرتع) مطالعه موردی بخش شیب آب شهرستان زابل". فصلنامه جغرافیایی سرزمین. سال 7، شماره 26، تهران، صص. 29-15.
8. شریفی‌نیا، زهرا. مهدوی حاجیلویی، مسعود. 1390. "نقش فقر اجتماعی و اقتصاد روستایی بر تخریب محیطزیست (مطالعه موردی مرتع ممیزی شده شور رود، بخش شیب آب شهرستان زابل)". فصلنامه پژوهش‌های جغرافیای انسانی. شماره 76. تهران. صص. 84ـ 76.
9. صالحی، جواد. 1376. "کشاورزی، جنگل: سرمایه خداداد و تجدید شدنی"، اتاق بازرگانی، شماره 1. قابل دسترس در سایت:
10. http://ensani.ir/fa/article/206662/
11. صالحی، سعید. رضایی مقدم، کوروش. آجیلی، عبدالعظیم. 1387. "کاربرد تکنولوژی‌های نظارت عملکرد: الگویی برای کشاورزی پایدار". مجله علوم ترویج و آموزش کشاورزی، جلد 4، شماره اول، تهران، صص. 32ـ 15.
12. ضیاء‌توانا، محمد حسین، توکلی، جعفر، 1386. "اسکان عشایر و تخریب مراتع در استان چهارمحال و بختیاری: مطالعه موردی شهرک‌های عشایری شرمک، چلگرد و لشتر"، فصلنامه روستا و توسعه، سال 10، شماره 2، صص 62ـ 32.
13. عصار، زهره و مسعود مسعودی، 1396. "ارزیابی فشار دام وتأثیر آن بر خطر بیابانزایی مطالعه موردی میاندهی فیض آباد، خراسان رضوی". نشریه مرتع و آبخیزداری (مجله منابع طبیعی ایران)، دوره 70، شماره 2، صص 421ـ 411.
14. عزمی، آئیژ و مطیعی لنگرودی، حسن. 1390. "مروری بر مشکلات زیست‌محیطی روستاهای ایران و راهکارهای حل این مشکلات". مجله مسکن و محیط روستا، شماره 133. صص 115- 101.
15. کریمی، کبری و کرمی دهکردی، اسماعیل. 1395. "عدم تعادل دام و مرتع و تأثیر طرح‌های مرتعداری: مطالعه موردی در شهرستان ماهنشان". نشریه پژوهشی مرتع. سال 10. شماره 1. صص 26ـ 11.
16. کریمی، کبری. کرمی، اسماعیل. بادسار، محمد. 1392. "نقش جوامع‌روستایی در حفاظت از مراتع در شهرستان ماهنشان"، فصلنامه راهبردهای توسعه روستایی. جلد 3. شماره 1. صص 1ـ 21.
17. مرکز آمار ایران. 1393. "سرشماری عمومی کشاورزی شهرستان میاندوآب".
18. مشیری، سید رحیم و مولایی، نصرالله. 1386. اقتصاد کوچ نشینان ایران. انتشارات پیام نور. تهران.
19. مهدوی، مسعود. 1391. "مقدمه‌ای بر جغرافیایی روستایی ایران". انتشارات سمت. تهران.
20. ولایتی، سعدالله. کدیور، علی اصغر. 1385. "چالش‌های زیست‌محیطی جنگل‌ها و مراتع ایران و پیامدهای آن". مجله جغرافیا و توسعه ناحیه‌ای. شماره 7. صص 72ـ 53.
21. یعقوبی، جعفر و سمیعی‌الموتی، حسین. 1389. بررسی و تبیین تاثیر فقر روستایی بر تخریب محیطزیست. چهارمین همایش تخصصی مهندسی محیطزیست. تهران. 10 و 11 آبان 1389.
22. یگانه‌پور، زهرا. روش فکر، هدایت‌اله و پسندیده، رضا. 1392. تاثیر واحدهای دامپروری در تولید آلاینده‌های زیست‌محیطی و گازهای گلخانه‌ای. همایش ملی آلاینده‌های کشاورزی و سلامت غذایی، چالش‌ها و راهکارهای شیوه‌های نوین در حذف آلاینده‌ها. دانشگاه رامین خوزستان.
23. Baloch, M. A., DanishKhan, Khan, S. U.-D., & Ulucak, Z. Ş. 2020. “Poverty and vulnerability of environmental degradation in Sub-Saharan African countries: what causes what?” Structural Change and Economic Dynamics. Vol 54. PP. 143-149
24. Ford, J. D., King, N., Galappaththi, E. K., Pearce, T., McDowell, G., & Harper, S. L. 2020. “The Resilience of Indigenous Peoples to Environmental Change”. One Earth, Vol 2(6). pp. 532–543.
25. Kilic, H., & Yalcin, A. S. 2020. Comparison of municipalities considering environmental sustainability via neutrosophic DEMATEL based TOPSIS. Socio-Economic Planning Sciences. pp 1-49.
26. Mailumo, S. S. Dawang, C. N. and Francis, C. 2012. “Economic analysis of cassava production in Otukpo Local government area of Benue state in Proceedings of the Farm Management Association of Nigeria held at Michael Okpara University of Agriculture”. Umudike,15 th-19 th, PP 214-216
27. Masron, T. A., & Subramaniam, Y. 2019. “Does poverty cause environmental
28. degradation? Evidence from developing countries”. Journal of Poverty. 23(1). pp 44–64.
29. Murty, M. N. 2009. “Environment, Sustainable Development and Well-being”. Oxford. 3.
30. Narain, U. Gupta, S. Van’t Veld, K. 2008. “Poverty and the environment: exploiting the relationship between household incomes, private assets, and natural assets”. Land Economics. Wisconsin. Land Economics. Vol. 84 (1). pp. 148–167
31. Olanipekun, I. O., Olasehinde-Williams, G. O., & Alao, R. O. 2019. “Agriculture and environmental degradation in Africa: The role of income”. Science of the Total Environment. Vol 692. (20). pp 60-67.
32. Schleicher, J., Schaafsma, M., Burgess, N.D., Sandbrook, C., Danks, F., Cowie, C., Vira, B. 2018. “Poorer without It? The Neglected Role of the Natural Environment in Poverty and Wellbeing”. Sustain. Dev 26. pp 83–98.
33. Sharifinia, Z. and Karim, M,H (Karim, Koshteh). 2012. “Rural Poverty and Sustainable Development (Destroying the Environment: Pasture) Case Study: The Surveyed Pasture of Khooki in Poshteab District of the Township of Zabol”. International Journal of Agriculture and Crop Sciences, Vol., No. 4 (15). pp. 1045-1054.
34. Steinfeld and Tom Wassenaar .2007. “The Role of LivestockProduction in Carbonand Nitrogen Cycles Henning". Annu. Rev. Environ. Resour. 2007. Vol 32. 271–94.
35. Zhou, Y. Li, Y., & Liu, Y. 2019. “The nexus between regional eco-environmental degradation and rural impoverishment in China”. Habitat International, Vol 96. pp 102086.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
