جمینی داود، دهقانی امین. شناسایی ظرفیتهای اقتصادی و اجتماعی جامعه عشایری غرب ایران (مطالعه موردی: شهرستان روانسر). مطالعات جغرافیایی مناطق کوهستانی. 1402; 4 (3) :1-20
URL: http://gsma.lu.ac.ir/article-1-528-fa.html
1- استادیار، ژئومورفولوژی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران.(پژوهشگر پاره وقت پژوهشکده کردستانشناسی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران). ، davood.jamini@gmail.com
2- استادیار، جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه جیرفت، جیرفت، ایران.
چکیده: (2024 مشاهده)
جامعه عشایر علیرغم محدودیتها و محرومیتهای متعدد، نقش کلیدی را در تأمین مواد اولیه مورد نیاز جوامع شهری و روستایی ایفا میکنند. پرورش دام، تولید صنایع دستی، حفاظت و حراست از مرزها، تنها بخشی از توانمندیهای این قشر تلاشگر است. با توجه به بنیانهای جغرافیایی حاکم بر کشور، میان مناطق مختلف به لحاظ ظرفیتهای جامعه عشایری تمایزات فراوانی وجود دارد. بهرهمندی از توانمندیهای جامعه عشایر، در گرو شناسایی ظرفیتهای آنها در نواحی مختلف است. از اینرو هدف اصلی پژوهش کمی و کاربردی حاضر که با ترکیبی از روشهای توصیفی ـ تحلیلی انجام گرفته است، شناسایی ظرفیتهای اقتصادی و اجتماعی جامعه عشایر شهرستان روانسر است. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی عشایر شهرستان روانسر است که از میان آنها 150 نفر بهعنوان نمونه آماری در نظر گرفته شدهاند. دادههای میدانی، از طریق پرسشنامه جمعآوری گردید که روایی و پایایی آن تأیید شده است. جهت تجزیه و تحلیل دادههای گردآوری شده از جدول توزیع فراوانی، تکنیک تحلیل عاملی اکتشافی و آزمون تحلیل واریانس و تست دانکن در نرمافزار SPSS استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد شش عامل کلیدی بهعنوان مهمترین ظرفیتهای اقتصادی و اجتماعی جامعه عشایر شناسایی شدهاند و در مجموع توانستهاند حدود 64 درصد واریانس متغیر وابسته را تبیین نمایند. در این میان سه عامل مهمتر عبارتاند از: رونق درآمدزایی و کسب و کار (289/12 درصد)، متنوعسازی فعالیت اقتصادی (765/10 درصد) و تقویت سرمایه اجتماعی (667/10 درصد). نتایج آزمون تحلیل واریانس نشان داد آماره F با مقدار 598/82 در سطح 95/0 درصد اطمینان معنادار بوده و تفاوت معناداری میان جوامع عشایری به لحاظ ظرفیتهای اقتصادی و اجتماعی وجود دارد. نتایج آزمون دانکن نشان داد جامعه عشایری متعلق به دو روستای بدرآباد و گرگیدر بهترتیب با میانگین رتبهای 657/4 و 55/3 دارای بیشترین و کمترین ظرفیت اقتصادی و اجتماعی هستند.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي دریافت: 1402/11/4 | پذیرش: 1402/9/10