دوره 1، شماره 3 - ( پاییز 1399 )
جلد 1 شماره 3 صفحات 80-67 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Maleki M, Jozak A, Sadidi J. Identification of Sinkhole Prone Areas in Biston-Paro Karst Basin. JGSMA 2020; 1 (3) :67-80
URL: http://gsma.lu.ac.ir/article-1-72-fa.html
URL: http://gsma.lu.ac.ir/article-1-72-fa.html
ملکی محمد، جوزک علیرضا، سدیدی جواد. شناسایی مناطق مستعد فروچاله در حوضه کارستی بیستون ـ پرآو. مطالعات جغرافیایی مناطق کوهستانی. 1399; 1 (3) :67-80
محمد ملکی 
1، علیرضا جوزک2 ، جواد سدیدی3
1، علیرضا جوزک2 ، جواد سدیدی3
1- کارشناسی ارشد گروه سنجش از دور و GIS، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران. ، malekimohamad14@gmail.com
2- دانشجوی کارشناسی ارشد گروه جغرافیا، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران.
3- استادیار گروه سنجش از دور و GIS، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.
2- دانشجوی کارشناسی ارشد گروه جغرافیا، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران.
3- استادیار گروه سنجش از دور و GIS، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.
چکیده: (4484 مشاهده)
فروچاله های نوعی از اشکال کارستی است که به شکل گودال هایی در سطح زمین آشکار میشوند. شناسایی این فروچاله ها در مدیریت منابع آب بسیار حیاتی هستند، چرا که آلودگی این مکان ها باعث آلودگی منابع آب منطقه می شود. حوضه کارستی بیستون ـ پرآو از آن جهت مهم است که باعث ایجاد سراب هایی در شهرهای بیستون و کرمانشاه بوده و بخشی از آب این شهرها را تامین میکند. این پژوهش با هدف شناسایی فروچاله های این حوزه و همچنین شناسایی مناطق مستعد فروچاله انجام شده است. در این پژوهش با تلفیق سیستم اطلاعات جغرافیایی و فرآیند تحلیل شبکه، معیارهای مختلف ایجاد فروچاله نظیر بارش، دما، تبخیر، سنگشناسی، جنس خاک، شیب، ارتفاع، گسل، آبراهه و پوشش گیاهی رتبه بندی شده اند. نتایج فرآیند تحلیل شبکه نشان داد که سنگ شناسی با 87/24 درصد مهمترین عامل ایجاد فروچاله است. پس از ترکیب لایه ها، نقشه مناطق محتمل فروچاله مشخص گردید و با استفاده از تفسیر تصاویر World Imagery و Google Earth فروچاله های موجود در منطقه تشخیص داده شد. سپس برای بررسی نتایج کار از شاخص های صحت، دقت و کیفیت استفاده شد که نتایج آنها به ترتیب 98/42، 41/69 و 55/65 بود. بالا بودن شاخص صحت نشان می دهد کارایی بالا در شناسایی فروچاله های موجود است، اما پایین بودن دو شاخص دیگر بیانگر ضعف روش نیست، بلکه دو شاخص دقت و کیفیت نشان دهنده مناطقی است که احتمال فروچاله شدن را دارند، اما درحال حاضر یا فروچاله نبوده و یا در داده های مرجع نیستند. در نهایت می توان گفت که این روش کارایی مناسبی برای شناسایی فروچاله ها و مناطق مستعد فروچاله ها را دارد.
فهرست منابع
1. جعفربیگلو، منصور؛ مقیمی، ابراهیمی؛ صفری، فرشاد. 1390. استفاده از DEM در تحلیل مروفودینامیک فروچاله‌های کارستی توده پرآو ـ بیستون، جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، شماره 44، صص 1-18
2. خوش‌اخلاق، فرامرز.، باقری، سجاد.، صفرراد، طاهر. 1390. مطالعه اثر خشکسالی‌ها بر تغییرات دور‌ه‌ای و روند آبدهی چشمه‌های کارستی در منطقه زاگرس (استان کرمانشاه)، طرح پژوهشی دانشکده
3. زبردست، اسفندیار. 1389. کاربرد فرآیند تحلیل شبکه‌ای (ANP) در برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای، نشریه هنرهای زیبا ـ معماری و شهرسازی، دوره 2، شماره 41، صص 140-129.
4. عابدینی، موسی؛ کارمرانی، معصومه؛ اقبال، محمدرضا. 1394. بررسی عوامل مؤثر در شکل‌گیری فروچاله‌ها در سازندهای کارستی با استفاده از مدل رگرسیون خطی چند متغیره در محیط ArcGIS و SPSS (مورد مطالعه: ناهمواری‌های بیستون ـ پرآو(. جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، شماره 60، صص 62-41.
5. فرجی‌سبکبار، حسنعلی.، بدری، سیدعلی.، مطیعی لنگرودی، سیدحسن و شرفی، حجت اله. 1389. سنجش میزان پایداری نواحی روستایی بر مبنای مدل تحلیل شبکه با استفاده از تکنیک بردا مطالعه موردی : نواحی روستایی شهرستان فسا. پژوهش‌های جغرافیای طبیعی، شماره 41، پیاپی (72)، صص 135-155.
6. کرم، امیر؛ ضیائیان، پرویز؛ محصل‌همدانی، نعیمه السادات. 1392. بررسی عوامل مؤثر در وقوع فروچاله‌های دشت ابرکوه و تهیه‌ی نقشه‌ی خطر نواحی مستعد و بروز آن. کاوش‌های جغرافیایی مناطق بیابانی، سال اول، شماره اول، صص 34ـ 17.
7. محمودی، فرج اله.، ملکی، امجد. 1380. تحول کارست و نقش آن در منابع آب زیرزمینی در ناهمواری‌های بیستون - پرآو (کرمانشاه)، دوره 33، شماره 40؛ از صص 93 -105
8. مقصودی، مهران؛ کریمی، حاجی؛ صفری، فرشاد؛ چهارهی، ذبیح‌الله. 1388. بررسی توسعه کارست در توده پرآو ـ بیستون با استفاده از ضریب فرود، زمان مرگ چشمه‌ها و تحلیل نتایج ایزوتوپی و شیمایی، پژوهش‌های جغرافیای طبیعی، شماره 69، 52-65
9. ملکی، محمد. 1394. مقایسه داده‌های رادار و اپتیک در استخراج عوارض و پدیده‌های زمینی، پایان نامه کارشناسی ارشد سنجش از دور و GIS، دانشگاه خوارزمی
10. ملکی، محمد.، توکلی‌صبور، سید محمد.، ضیاییان فیروزآبادی، پرویز.، رئیسی، مجید. 1397. مقایسه داده‌های رادار و اپتیک در استخراج عوارض و پدیده‌های زمینی، سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی در منابع طبیعی، دوره 9، شماره 2، پیاپی 31، صص 93-107
11. ملکی، محمد.، توکلی‌صبور، سیدمحمد. 1396. استخراج عوارض سطح زمین از تصاویر سنجنده OLI، فصلنامه جغرافیایی سرزمین، شماره 54، صص 17-30.
12. Alavi, M., 1994. Tectonics of the Zagros orogenic belt of Iran: new data and interpretations. Tectonophysics, 229(3-4), pp.211-238.
13. Ali, H. and Choi, J.H., 2019. A review of underground pipeline leakage and sinkhole monitoring methods based on wireless sensor networking. Sustainability, 11(15), p.4007.
14. Caramanna, G., Ciotoli, G. and Nisio, S., 2008. A review of natural sinkhole phenomena in Italian plain areas. Natural hazards, 45(2), pp.145-172.
15. Chen, H., Oguchi, T. and Wu, P., 2018. Morphometric analysis of sinkholes using a semi-automatic approach in Zhijin County, China. Arabian Journal of Geosciences, 11(15), p.412.
16. Doctor, D.H. and Young, J.A., 2013. An evaluation of automated GIS tools for delineating karst sinkholes and closed depressions from 1-meter LiDAR-derived digital elevation data.
17. Ford, Derek, and Paul D. Williams. 2013. Karst hydrogeology and geomorphology. John Wiley & Sons.
18. Galve, J.P., Gutiérrez, F., Remondo, J., Bonachea, J., Lucha, P. and Cendrero, A., 2009. Evaluating and comparing methods of sinkhole susceptibility mapping in the Ebro Valley evaporite karst (NE Spain). Geomorphology, 111(3-4), pp.160-172.
19. Gunn, J., 2004. Encyclopedia of caves and karst science. Taylor & Francis.
20. Gutiérrez, F., Guerrero, J. and Lucha, P., 2008. A genetic classification of sinkholes illustrated from evaporite paleokarst exposures in Spain. Environmental Geology, 53(5), pp.993-1006.
21. Gutiérrez, F., Parise, M., De Waele, J. and Jourde, H., 2014. A review on natural and human-induced geohazards and impacts in karst. Earth-Science Reviews, 138, pp.61-88.
22. Harrison, R.W., Newell, W.L. and Necdet, M., 2002. Karstification along an active fault zone in Cyprus. US Geological Survey Karst Interest Group Proceedings, Shepherdstown, West Virginia, pp.45-48.
23. Kazmin, V., Ricou, L.E. and Sbortshikov, I.M., 1986. Structure and evolution of the passive margin of the eastern Tethys. Tectonophysics, 123(1-4), pp.153-179.
24. La Rosa, A., Pagli, C., Molli, G., Francesco, C., De Luca, C., Amerino, P. and D'AMATO AVANZI, G.A., 2018. Growth of a sinkhole in a seismic zone of the northern Apennines (Italy).
25. Milanovic, P.T., 1981. Karst hydrogeology (No. 551.49 M637). Water Resources Publications.
26. Neuendorf, K.K., 2005. Glossary of geology. Springer Science & Business Media.
27. Rosdi, M.A.H.M., Othman, A.N., Abdul, M.A.M.Z.Z. and Yusoff, Z.M., 2017. Sinkhole susceptibility hazard zones using GIS and analytical hierarchical process (AHP): A case study of Kuala Lumpur and ampang Jaya. International Archives of the Photogrammetry, Remote Sensing & Spatial Information Sciences, 42.
28. Saaty, T.L., 1996. Decision making with dependence and feedback: The analytic network process (Vol. 4922). RWS Publ.
29. Salvati, R. and Sasowsky, I.D., 2002. Development of collapse sinkholes in areas of groundwater discharge. Journal of Hydrology, 264(1-4), pp.1-11.
30. Taheri, K., Gutiérrez, F., Mohseni, H., Raeisi, E. and Taheri, M., 2015. Sinkhole susceptibility mapping using the analytical hierarchy process (AHP) and magnitude–frequency relationships: A case study in Hamadan province, Iran. Geomorphology, 234, pp.64-79.
31. Tharp, T.M., 1999. Mechanics of upward propagation of cover-collapse sinkholes. Engineering geology, 52(1-2), pp.23-33.
32. Van Schoor, M., 2002. Detection of sinkholes using 2D electrical resistivity imaging. Journal of Applied Geophysics, 50(4), pp.393-399.
33. Wadas, S.H., Tanner, D.C., Polom, U. and Krawczyk, C.M., 2017. Structural analysis of S-wave seismics around an urban sinkhole: evidence of enhanced dissolution in a strike-slip fault zone. Natural Hazards and Earth System Sciences (NHESS), 17, pp.2335-2350.
34. Waltham, T., Waltham, A.C., Bell, F.G. and Culshaw, M.G., 2005. Sinkholes and subsidence: karst and cavernous rocks in engineering and construction. Springer Science & Business Media.
35. White, W.B., 1988. Geomorphology and hydrology of karst terrains (No. 551.447 W4).
36. Williams, P., 2004. Dolines In: GUNN, J.(Ed.) Encyclopedia of Caves and Karst Science. New York: Fitzroy Dearborn, pp.628-642.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
